BOSTON – Landbouw en Oost-Groningen zijn twee associaties die ik heb als ik vrijdagochtend op weg ben naar Boston in het graafschap Lincolnshire. Onderweg rij ik langs uitgestrekte akkers, groene en rode kolen, suikerbieten en aardappelen. Op de smalle autoweg landbouwvoertuigen die het verkeer ophouden. Hier stemde meer van driekwart van de bevolking voor Leave tijdens het Brexit referendum in 2016. Boston had daarmee het hoogste aantal Leave-stemmers in het hele Verenigd Koninkrijk. Meer dan 77 procent van de stemgerechtigde Bostonians bracht zijn stem uit, ruim 30.000 stemmen. Daarvan was 75,6 procent voor Leave. Het grote aantal immigranten in Boston was de overheersende drijfveer onder de Leave-stemmers hier.
door John Spijkerman
Als ik op vrijdagmiddag door Boston loop, hoor ik veel buitenlandse talen, vooral Oost-Europees: Pools, Russisch, Litouws, Roemeens, Bulgaars.
Liana
In een steegje bij de zaak, Cash Generator, geniet een jonge verkoopster van een korte pauze. Ik spreek haar aan. Haar naam is Liana, ze is 23 en komt oorspronkelijk uit Letland en is ruim vier jaar geleden naar het Verenigd Koninkrijk gekomen. Samen met haar moeder, stiefvader en haar broer woont ze in Boston. Liana wil graag in het Verenigd Koninkrijk blijven, maar maakt zich toch een beetje zorgen over de gevolgen van Brexit.
Ze begrijpt de Engelsen die Boston de afgelopen tien jaar hebben zien veranderen en zoveel immigranten uit Oost Europa naar hun stad hebben zien komen. Ze begrijpt dat zoveel Bostonians ‘Leave’ hebben gestemd.,,Ik denk dat de mensen niet dachten aan de toekomst en wat er met de prijs van brood, melk, voedsel, zou gebeuren.” Liana ziet dat de Engelse bevolking buiten de stad gaat wonen, omdat er zoveel Bulgaren en Roemenen naar Boston komen.
,,Na het referendum is de Pond minder waard geworden en zijn de prijzen omhoog gegaan.,, Het is erg duur nu. Het is moeilijker een baan te krijgen, zelfs voor Engelsen. Mensen zitten thuis. Ik heb vrienden die in de bestelservice werken en het is veel minder druk. Na Brexit zijn er daarom al mensen teruggegaan naar hun eigen land of ze hebben daar een betere baan gevonden.”
,,Ik ben hier nu vier jaar. De eerste twee jaar was het prachtig, maar de afgelopen twee jaar komen er hier alleen Roemenen en Bulgaren.” Volgens Liana zorgt deze groep voor veel problemen. ,,De mensen uit deze landen leven niet volgens de regels die in Engeland gelden. Ze spreken geen Engels en zijn echt brutaal. Ze zeggen geen ’thank you’, ‘excuse me’ of ‘sorry’. Ze klagen, hebben geen geld, zitten op straat en bedelen. We proberen ze soms ‘please’ te laten zeggen.”
,,Door Brexit ben ik ben een beetje ongerust, maar ik heb gehoord dat het makkelijker wordt voor mensen die hier al drie of vier jaar wonen en werken om hier te blijven. Zeker in vergelijking met mensen die hier pas het afgelopen jaar zijn gekomen. ‘I’m here four years, I’m happy and I don’t want to leave.’ ,,Ik hou van de Engelse manier van doen. De meeste Engelsen zijn aardig. Mijn collega heeft me net uitgenodigd voor een Engelse bruiloft.” Al haar familie en vrienden wonen in en rond Boston. ,,Alleen mijn oma woont nog in Letland. Mijn moeder is hier, mijn stiefvader en, mijn broer en mijn vrienden wonen hier. Mijn broertje is 12 en zit op een van de beste scholen in Lincolnshire.”
Over de Bulgaren en Roemenen die naar Boston komen heeft ze weinig goeds te melden.,,Ze lopen hier rond en drinken alcohol, werken niet en stelen. Als ik de hond uitlaat, zie ik ze in het stadscentrum. De jongens zijn erg grof. Ze behandelen een vrouw niet als een vrouw. Ze zien me als een lustobject. Ik wil m’n rijbewijs halen en denk erover om een huis buiten Boston te huren, omdat ik me hier soms niet meer veilig voel.”
,,Er is hier een agentschap voor Bulgaren en Roemenen dat ze helpt met het aanvragen van uitkeringen. Zij doen het papierwerk voor je tegen betaling. En ze vragen uitkeringen voor kinderen die hier niet eens wonen. Het is niet eerlijk tegenover al die andere mensen die werken. Mijn moeder en ik hebben nooit een uitkering gevraagd. Wij willen werken.”
Isabel en Charlene
Op een bankje aan het marktplein in Boston, zitten twee vrouwen met elkaar te praten. Ik stap op ze af. Het zijn moeder Isabel en dochter Charlene uit Newcastle. Alhoewel ze een stuk noordelijker wonen, heeft Isabel veel familieleden die in Boston wonen.,,M’n vader komt uit deze stad en zat bij de marine. M’n moeder kwam uit het noordoosten. M’n vader is dood, net als z’n broers en zussen, maar ik heb een zus die hier geboren is en ik heb massa’s neven en nichten hier. Ik ben m’n band met Boston nooit kwijtgeraakt. Ik heb gelukkige herinneringen aan deze stad.”
Het generatieverschil tussen moeder en dochter leidt tot verschillende opvattingen over Brexit. Moeder Isabel heeft ‘Leave’ gestemd en dochter Charlene ‘Remain’. Isabel vraagt me om ‘gezellig’ in het midden op het bankje plaats te nemen. Er ontspint zich een interessant gesprek tussen moeder en dochter, met uw verslaggever als gespreksleider en toehoorder tussen beide dames in. Maar naast verschillen is er ook een gemeenschappelijke menselijke ondertoon bij beiden.,,We komen allemaal op dezelfde manier ter wereld en moeten allemaal sterven. Waarom kunnen we in de tijd die daar tussenligt niet gewoon met elkaar opschieten?”,vraagt Isabel zich af.
,,Ze noemen het Klein Polen hier”, weet ze.,,Ik ben niet tegen immigranten, maar er zijn er hier een hoop. Immigranten hebben veel banen overgenomen van de bevolking hier. Ze werken hier op het land. Er zijn er ook veel die vaste banen hebben. Ik kom hier sinds ik een kind was. Ik ben bijna zestig. Boston is tijdens mijn leven gigantisch veranderd. Dit was een kleine stad. Je had de veemarkt een stuk verder omhoog. Hier op dit plein was de markt en werden landbouwproducten verkocht. En zo is het niet meer. De verandering is hier te snel gegaan. De ouderen weten nog hoe het vroeger was. Maar il weet niet of de jongeren er net zoveel problemen mee hebben.”
Dochter Charlene vertelt zelf te werken binnen het strafrechtsysteem, the criminal justice system. Ze voelt zich echt Europeaan en kent beroepsmatig ook de keerzijde van immigratie.,, Veel banen zijn eigenlijk moderne slavernij. Mensen die hier onder valse voorwendselen komen en dan horen ze dat ze een schuld hebben van duizenden ponden, die ze eerst moeten terugbetalen. Dan werken ze voor tien pond per week. Ik denk dat dit hier in Boston ook gebeurt.”
Charlene denkt dat de stem voor Brexit, racistisch gemotiveerd was.,, Ik denk dat er in veel van dit soort kleine steden – onder valse voorwendselen natuurlijk – voor Brexit is gestemd.” Haar moeder reageert meteen.,, Ik heb ‘Leave’ gestemd, maar niet uit racistische motieven.” Charlene zegt geen enkel probleem te hebben met mensen die moeten vluchten en die hier nu werken en belasting betalen.,,Voordat we iemand anders veroordelen, moeten we eerst maar eens naar ons zelf kijken. Er zijn meer Britten die onterecht uitkeringen aanvragen dan buitenlanders.”
Moeder Isabel heeft vooral problemen met buitenlanders die zich niet aan de Engelse regels en wetten houden.,,Ik zou gelukkig kunnen leven in een straat met ‘zogenaamde buitenlanders’. ‘Live and let live. This world is big enough for all’. Als ze maar net zoveel bijdragen als dat ze opmaken. Maar als je hier komt, hou je je aan onze regels en wetten.” Onwetendheid leidt tot vooroordelen, zegt ze.,,Als mensen gewoon contact met elkaar zoeken, ontdekken ze dat 99 procent van de mensen prima is.”
Moeder Isabel heeft gezien dat er veel buitenlanders werken in de ziekenhuizen in het noordoosten van Engeland.,, Als ze voor dat salaris hier willen werken, prima toch?”, antwoordt Charlene.,,Als er iets met me gebeurt en ik moet naar het ziekenhuis maakt het me niet uit of ze zwart, geel of blank zijn”, verzekert Isabel.
,,Er is zoveel politiek gekrakeel. Ik zou Theresa May’s baantje niet willen hebben”, lacht Charlene. ,,We krijgen niet wat we dachten dat we zouden krijgen met Brexit”, zegt Isabel.,,Niemand weet waar we aan toe zijn, Stel een politicus een vraag en je krijgt nooit een duidelijk antwoord. Ze draaien er voortdurend om heen. Ik denk niet dat Theresa May de juiste persoon is om ons de deal te bezorgen, waarvoor we stemden. Waar ik niet van houd is dat mensen buiten mijn land regels en wetten maken, waar wij ons aan moeten houden, zoals de EU doet.”
Janet
Op een bankje tegenover de kerk, zit Janet. Ze is 78, Joods en een generatie ouder dan Isabel. Erg blij met het grote aantal buitenlanders in Boston, is ze niet. De stad is een achterbuurt geworden en het komt allemaal door de EU, vindt Janet. ‘Getting into Europe has made this town, look like a slum’. Janet heeft geen familie in Boston en woont op zichzelf, maar probeert haar huis te verkopen omdat ze naar de buitenwijken wil verhuizen. Ze is er helemaal klaar mee en heeft het gevoel alsof de stad is overgenomen door buitenlanders.
,, Je hoort bijna geen Engelse stem, meer in de stad. Ze bouwen grote huizenblokken. Een heet er de Polish estate, een bij Tesco noemen ze de Latvian estate. Nu zit de stad vol met Roemenen. De straat tegenover waar ik woon, heet de Roemeense straat. Ik weet niet waar de Engelsen wonen. Na een overstroming en beroving heb ik m’n huis te koop staan, nu al 2 jaar en 5 maanden, maar ik kan het niet kwijt, behalve aan investeerders die sterk onder de vraagprijs gaan zitten. Daar kan ik niet aan beginnen, want ik moet een ander huis kopen, maar zeker niet in de stad. Het is een afschuwelijke stad.
De buitenlanders hebben de stad gewoon overgenomen. Het is ongelooflijk, ongelooflijk, ongelooflijk. En ze vragen uitkeringen aan, ze krijgen sociale huurwoningen die de eigen bevolking niet kan krijgen, ze krijgen het eerst een afspraak bij de dokter, bij de bank krijgen ze voorrang. Ze hebben het land volledig overgenomen. Afgrijselijk.
Het begon allemaal zo’n tien jaar geleden. Ik word helemaal omringd met buitenlanders. Ze leven niet zoals wij dat doen. Ze barbecuen hele zomeravonden in het weekend. We betalen gemeentelijke belasting voor een slaapkamer die we niet kunnen gebruiken.,, It is horrendous, horrendous.”
Ik denk niet dat ik m’n huis voor Brexit kan verkopen, want alles staat stil. Het is allemaal te laat. Het land is verloren. Het doet me zeer voor de jongeren die het leven lieten tijdens twee wereldoorlogen dat het land verloren is. Ze gaan ze niet allemaal terugsturen en ze hebben de zaak gewoon overgenomen. Ik weet niet meer waar de Engelsen wonen. Achter waar ik woon heb je Chestnut Estate. Je hoort er geen Engelse stem meer. Nu hebben we Roemenen en Letten. Het is niet opgehouden sinds het referendum. Het is niet slechter geworden, want het kon niet slechter. Dreadful country, dreadful country. Elke keer als er een Engelse winkel stopt, dan komt er een buitenlandse winkel in.,,It is a disgusting situation. Absolutely sick.”
Ik word geen 98. Ik wil van het huis af en een ander huis kopen, waar het wat comfortabeler is, in de buitenwijken van deze stad. Niet in deze stad zelf. Ik zou dan veel geld uitgeven om in eenzelfde situatie terecht te komen.
Ik moet op God vertrouwen dat Hij ervoor zorgt dat het goedkomt. Het is een zieke stad en een ziek land. Ik zei tegen m’n rabbi dat we beter af zouden zijn in een tent in Israel.”
Op de foto wil Janet niet, ook niet met haar zonnebril op, maar haar verhaal spreekt boekdelen.