Grensdorp Kiltyclogher – deel 2
KILTYCLOGHER – Dat het dorpje Kiltyclogher nog steeds bestaat, is misschien wel een wonder, maar het zegt ook wat over de veerkracht van de lokale bevolking. Met de stichting van de Ierse Vrijstaat in 1922 en de komst van een grens tussen Ierland en Noord-Ierland verloor Kiltyclougher zijn natuurlijke achterland in het Noord-Ierse Fermanagh.
door John Spijkerman
De periode van The Troubles zorgde voor verdere achteruitgang van het inwoneraantal. Vorig jaar was het voortbestaan van de lokale basisschool – en indirect van het dorp – in gevaar. Kiltyclougher werd landelijk nieuws nadat een energiek bewonerscomité de social mediacampagne ‘Kiltylife’ opzette. Doel was gezinnen met schoolgaande kinderen naar Kiltyclogher te lokken om het voortbestaan van de school te waarborgen. Mensen die het stadsleven zat zijn, die op zoek zijn naar goed en individueel onderwijs voor hun kinderen en die eenvoud en rust willen, zijn welkom in Kiltyclougher.
,,De leegloop van het plaatselijk schooltje, betekende potentieel een existentiële crisis voor Kiltyclouger’’, vertelt Ciaran Rock van het actiecomité ‘Kiltylife’. Vorig jaar waren er nog maar elf leerlingen over en dat was te weinig om op de school twee leerkrachten te kunnen aanstellen. En met maar 1 leerkracht was het schooltje ten dode zijn opgeschreven.’’
In het wijkcentrum werd een vergadering gehouden van en voor verontruste en boze dorpsbewoners. Er kwamen zo’n 50 dorpsbewoners opdagen. Het betekende het begin van het actiecomité Kiltylife. ,,Als de school dicht zou gaan, betekende dat het einde van het dorp. Waarom zouden mensen in een dorp willen wonen waar geen school is? Toen de middelbare school dichtging was het al rampzalig.’’ Voor Ciaran en het actiecomité was duidelijk wat er moest gebeuren. ,,We hebben gezinnen met kinderen nodig.’’ In de campagne moesten de sterke punten van Kiltyclogher worden benadrukt om mensen aan te trekken. ,,We kunnen mensen geen banen aanbieden, alleen een bepaalde lifestyle. Away form the hustle en buste of the city..’’
Het actiecomité wilde folders verspreiden in de regio en daarbuiten en mensen oproepen naar Kiltyclogher te verhuizen. Via Facebook werd er al campagne gevoerd. ,,Die campagne via social media bleek zo’n succes dat de folders niet eens verspreid hoefden te worden.’’ Kiltylife werd trending topic. Opeens stonden er veel journalisten in Kiltyclouger en werden er televisie-items gewijd aan het worstelende grensdorpje. De problemen waar Kiltyclogher mee te maken heeft, zijn namelijk niet uniek. Veel plaatelandsdorpjes lopen leeg en voeren een strijd om het voortbestaan. Alle media-aandacht legde Kiltyclogher geen windeieren. Inmiddels zijn er acht gezinnen met kinderen verhuisd naar het dorpje en ligt het leerlingenaantal boven de 25.
Voor de komende zomer wil Ciaran de campagne nog een keer herhalen. ,,We hopen er nog drie gezinnen bij te krijgen. We hebben drie of vier huizen beschikbaar.’’ Ook de huizeneigenaren doen mee aan de actie. Zij hebben afgesproken niet te veel huur te vragen voor de woningen. Bijzonder is ook dat het succes van Kiltyclogher andere Ierse dorpjes ertoe aanzet soortgelijke acties te voeren om jonge gezinnen te bewegen naar het platteland te verhuizen.
Het ‘Kiltylife’-programma trekt veel mensen uit verschillende landen aan. Een van hen is de Zuid Afrikaanse Benette van Dyke (41). Zij kwam vorig jaar met haar twee kinderen naar Kiltyclogher. Ze is gescheiden en woonde daarvoor al vijf jaar in Dublin. De Zuid Afrikaanse blijkt ook nog familie van Paul Kruger. De president van de Transvaal. ,,Wij zijn een van de zes gezinnen die gereageerd hebben. Nu zijn er al acht gezinnen. Er is hier nog een Zuid-Afrikaans gezin, een Spaans gezin en een Pools gezin en er is ook nog een vrouw uit Slowakije die met een Ier is getrouwd.
,,Wij zijn hiernaar toe verhuisd vanwege de school. Qua onderwijs het heel erg goed. En het is hier erg veilig. Benette heeft vroeger in de internationale handel gewerkt. ,,Corporate finance.’’ En ze heeft vrijaf genomen, Ze is bezig met het verkrijgen van een Iers paspoort, ook voor haar kinderen.,,Hier duurt het vijf jaar voordat je het staatsburgerschap kunt aanvragen. ‘’
Een andere nieuwe inwoner is Mairéad Byrne. Zij woont vier kilometer buiten het dorp in een boerderijtje, dat lange tijd niet werd bewoond. Ze woont er samen met haar drie kinderen. In november vorig jaar maakte ze samen met haar moeder een rondrit door de omgeving en stopte in Kiltyclogher. Een dorpsbewoonster vroeg haar of alles goed was en ze raakten in gesprek om niet meer te stoppen. Mairéad wist meteen dat ze hier met haar kinderen naar toe wilde komen vanuit Killarney. Haar oudste dochter zit inmiddels op een middelbare school in Manorhamilton en de andere twee op de basisschool in het dorp. Wat haar trekt is het kleinschalige karakter van het dorp, de veiligheid voor de kinderen en de vriendelijke mensen. ,,De mentaliteit van samen voor elkaar. Het is het soort gemeenschap waarin ik graag wil wonen.’’ Mairéad heeft nu een parttimebaan in het heritage centre. Daarnaast heeft ze ook nog een bakkerij in Canada, waar ze zes jaar gewoond heeft. In Kiltyclogher heeft ze haar plek gevonden en daar wil ze niet meer weg.