MUIR OF ORD – De Schotse Liberaal Democraten zijn bij uitstek de partij van Europa en dat willen ze laten weten tijdens de landbouwshow op 3 augustus in Muir of Ord. De partij is tegen Brexit en wil dat er een tweede referendum wordt gehouden over het eindresultaat van de Brexit-onderhandelingen. Onder het mom ‘Stick it to Brexit’ mogen bezoekers een viertal vragen beantwoorden over Brexit. De uitkomst is desastreus voor Brexit. Het gros van de mensen dat meedoet aan de enquete, vindt dat het slecht gaat met Brexit, dat Brexit slecht is voor de NHS en voor Schotland en dat het volk uiteindelijk zich moet kunnen uitspreken over een Brexit-deal.
door John Spijkerman
De politieke betekenis van de Liberaal Democraten in het Verenigd Koninkrijk is niet zo groot. In Westminster bezetten ze slechts twaalf zetels en in het Schotse parlement zijn ze met vijf afgevaardigden vertegenwoordigd. Het is opmerkelijk dat de partij niet kan profiteren van de Brexitchaos en de verdeeldheid bij de Conservatieven en bij Labour. Tijdens het Brexit-referendum in 2016 stemde 48 procent van de Britten voor ‘Remain’. Toch kiezen die mensen niet massaal voor de partij die bij uitstek pro-Europees is. Dat heeft vooral te maken met het negatieve imago van de Liberaal Democraten. De samenwerking met de Conservatieven tussen 2010 en 2015, in de regering van David Cameron en Nick Clegg, heeft de Liberaal Democraten geen goed gedaan.
Desastreus
De Liberaal-Democraten profileren zich nu als de partij die voor een tweede Brexit-referendum is. Het volk moet zich kunnen uitspreken over het uiteindelijke resultaat van de Brexit-onderhandelingen. Onder het mom ‘Stick it to Brexit’ mogen bezoekers van de landbouwshow een viertal vragen beantwoorden over Brexit: Het gaat goed met Brexit; Brexit is goed voor de gezondheidszorg (de NHS); Brexit zal goed zijn voor Schotland en de laatste vraag ‘Het volk moet uiteindelijk kunnen besluiten over de Brexit-deal’. Mensen kunnen een rondje plakken bij ‘Ja’, ‘Ik weet het niet’ of ‘Nee’. Als het beeld representatief is voor wat de bevolking in Schotland vindt, ziet het er niet goed uit voor Brexit en voor de Conservatieven. Want het overgrote deel van de bezoekers die rondjes plakken, vinden dat het slecht gaat met Brexit, dat Brexit slecht is voor de NHS en Schotland en dat het volk uiteindelijk moet kunnen besluiten over een Brexit-deal.
Schoon genoeg
Thomas Prag is voorzitter van de Liberaal Democraten in Inverness. Hij is ook raadslid geweest voor de Liberaal Democraten in Inverness. Hij vertolkt het standpunt van zijn partij. ,,Als we weten welke overeenkomst de Britse regering met de EU heeft uitonderhandeld, dan moeten we de mogelijkheid krijgen om ons daarover uit te spreken. De mensen hebben schoon genoeg van Brexit. Ze hadden geen idee welke kant de onderhandelingen op zouden gaan.’’ Volgens Prag is de kans op een tweede Brexit-referendum toegenomen. ,,Een half jaar geleden leek het niet mogelijk. Nu hebben steeds meer mensen het erover en ook oud-politici als John Mayor en Tony Blair vinden dat er een tweede referendum moet komen.’’
Geen onafhankelijkheidsreferendum
Waar de Liberal democraten aandringen op een tweede referendum over de Brexit-deal, zien ze niets in een tweede referendum over de onafhankelijkheid voor Schotland. Ook in hun eigen enquete wordt deze vraag niet gesteld. Prag wijst erop dat het vorige referendum tot veel verdeeldheid heeft geleid. ,,We zijn nog herstellende van het vorige onafhankelijkheidsreferendum.’’ Volgens Prag is er sinds 2014 ook niet zoveel veranderd. ,,De verkiezingspolls laten geen verandering zien. Volgens sommige polls zou er nu zelfs minder steun zijn voor onafhankelijkheid.’’ Prag is niet onder de indruk van de bijeenkomsten die het onafhankelijkheidskamp heeft georganiseerd in steden als Inverness en Glasgow. ,,Ze houden marsen waar veel mensen naartoe komen en waar ze met vlagen zwaaien. Maar er zijn ook heel veel mensen die niet met vlagen zwaaien.’’
Prag kan zich voorstellen dat de onafhankelijkheidskwestie in de verre toekomst weer kan gaan spelen. ,,Als we daadwerkelijk uit Europa stappen, kan dat een reden zijn om over enkele jaren weer een referendum te houden, maar dan moet wel duidelijk zijn dat de inwoners in Schotland dat ook willen. Als dat gebeurt, heb ik er vrede mee. Ik ben een democraat.’’ Maar op dit moment wijst Prag vooral op het gedecentraliseerde systeem in Schotland, met een eigen Schots parlement dat volgens hem al veel bevoegdheden heeft. ,,We hebben al een van de meest gedecentraliseerde systemen in de wereld.’’
