SHEFFIELD – Het Britse kiessysteem is volgens Natalie Bennett van The Green Party, de oorzaak van de politieke problemen in het Verenigd Koninkrijk. De partij met de meeste stemmen in een kiesdistrict krijgt alle zetels. De anderen blijven met lege handen achter. ,,In 2015 trok David Cameron de macht naar zich toe met 24 procent van alle stemmen die konden worden uitgebracht.’’
Van 2012 tot en met 2016 was Natalie Bennett leider van The Green Party in het Verenigd Koninkrijk. Met Caroline Lucas, heeft de Green Party nu een MP in the House of Commons. En inmiddels zitten er twee groene politici in The House of Lords. Bij het vertrek van Theresa May werd Bennett voor het leven benoemd in The House of Lords. Met een knipoog noemt ze zichzelf nu Baroness of Manor Castle, want Manor Castle is in werkelijkheid een achterstandswijk in Sheffield. Bennett komt er vandaan.
De Groene Partij doet in 500 van de 650 kiesdistricten mee. In 60 kiesdistricten in Engeland en Wales hebben de Groenen samen met de Liberaal Democraten en Plaid Cymru uit Wales een verkiezingspact gesloten. De drie hebben afgesproken dat maar één partij in deze districten een kandidaat naar voren schuift. Het pact ‘Unite to Remain’ moet de kans vergroten dat een Remainkandidaat in deze districten wint. Wat vindt u daarvan?
,,Het pact is een volwassen manier om het rampzalige, ondemocratische kiessysteem te verslaan en ervoor te zorgen dat de kiezers eerlijk worden vertegenwoordigd’’, denkt Natalie Bennett. ,,Het vergroot de kans dat we Boris Johnsons rampzalige Brexit kunnen blokkeren. En het is een belangrijke stap om meer groene MP’s in het parlement te krijgen.’’ In tien kiesdistricten is er volgens de afspraken in het pact ‘Unite to Remain’ straks alleen maar een groene kandidaat.
Eigenlijk wil Natalie Bennett het House of Lords het liefst afschaffen vanwege het ondemocratische karakter ervan. Is het dan niet vreemd om er zitting te nemen? ,,Ja dat is vreemd’’, erkent ze. ,,Maar ik voel me op m’n gemak omdat ik er de vele mensen vertegenwoordig die sinds de verkiezingen in 2015 meer groene volksvertegenwoordigers willen.’’ Bij die verkiezingen kreeg de Groene Partij 1,1 miljoen kiezers maar geen parlementszetels. Bennett vindt daarom dat het VK geen echte democratie is. Ze constateert overigens wel dat andere partijen ideeen van de Groenen in hun eigen programma’s overnemen. ,,Als je naar ons verkiezingsprogramma uit 2015 kijkt, zie je dat 90 procent ervan nu in het Labour verkiezingsprogramma staat.’’
Volgens Bennett hebben veel Leave stemmers gelijk dat ze controle terug wilden hebben. ,,Ze hebben geen controle hebben over hun levens en de gemeenschappen waar ze wonen.’’ Dat komt volgens Bennett doordat de economie in veel Leave gebieden is igestort. ,,De overheid heeft er niet in geïnvesteerd zijn. De lonen zijn laag en er zijn veel nul urencontracten. En stemmen maakt ook niets uit want de meeste districten zijn zogenaamde ‘veilige zetels’ die altijd naar dezelfde partij gaan.’’ Bennett denkt dat de oplossing is een systeem waarin elke stem telt. Volgens haar kan dat het best bereikt worden met een systeem van evenredige vertegenwoordiging. De zetels worden dan verdeeld op basis van het percentage behaalde stemmen. Net als in Nederland.
Maar naast het kiessysteem is er ook nog een ander probleem. ,,Het Verenigd Koninkrijk is de meest gecentraliseerde staat in Europa’’, stelt Bennett. ,,De invloed van lokale gemeenteraden is uiterst beperkt en ze hebben geen eigen middelen om beleid te kunnen uitvoeren. Toen Lancaster ’Nee’ zei toen fracking werden ze overruled door Westminster.’’ En ook bij huizenbouw, de bouw van scholen en bij openbaar vervoer wordt er veel top down geregeld. ,,Als mensen geen invloed hebben op scholen , bussen of planning worden ze terecht heel kwaad.’’
Over Brexit is de Green Party niet enthousiast. ,,We moeten Brexit stoppen. De best mogelijke deal die we met de EU kunnen hebben, is gewoon lid blijven. Dan houden we de vrij personenverkeer en bescherming op het gebied van milieu en mensenrechten.’’ Bennett denkt bovendien dat de EU ervoor kan zorgen dat de grote multinationals hun belastingen betalen en dat werknemers goed worden behandeld.
,,Als Brexit toch doorgaat, zal het VK zich de komende tien jaar vooral bezighouden met het uitwerken van de handelsovereenkomsten met de EU en de rest van de wereld. Bennett is bang dat er dan geen tijd overblijft voor de sociaal-economische, milieu, onderwijs en politieke problemen in het VK. ,,Mij werd laatst gevraagd of het VK een ‘ mislukte staat’ was. Mijn antwoord was ‘nog niet’. Maar als Brexit doorgaat, lopen we een ernstig risico.’’