Vanuit mijn ziekenhuisbed in het Meander aan de Maatweg in Amersfoort volg ik naar wat soms lijkt op de doodsstrijd van de Britse democratie. Het schouwspel rond Theresa May’s ‘withdrawal agreement’ is politiek drama in ultima forma. Boeiend en ontluisterend tegelijkertijd.
Premier May speelt hoog spel en lijkt haar deal met de EU door het parlement te willen drukken door te dreigen met de chaos van een No Deal scenario. Ze is erin geslaagd de uiteindelijke stemming in het parlement -‘the meaningful vote’ – over de deal met een maand uit te stellen.Deze wordt nu gehouden op 14 januari. Daarna resteert er nog maar 2,5 maand voordat Brexit op 29 maart 2019 een feit is. Mocht het parlement May’s deal torpederen, wordt het er binnen dat korte tijdsbestek niet makkelijker op om nog met een alternatief te komen, om No Deal te voorkomen.
Via twitter ben ik in contact gekomen met de 53-jarige Nynke Wierda, die al bijna 25 jaar in Engeland woont. Ze woont in Epworth in North Lincolnshire. Twee op de drie Britten in dit graafschap in het Noordoosten van Engeland – 66.3% – stemde hier ‘Leave’ tijdens het referendum in 2016.
De liefde voerde haar naar Engeland. Nynke studeerde Engelse Taal – en Letterkunde in Groningen en deed het derde jaar van haar studie In Sheffield. Daar ontmoette ze haar vriend. ,,In 1993 kregen we verkering en in ’94 na mijn afstuderen ben ik teruggegaan voor mijn man.’’
Vanwege Brexit trouwde ze in 2017. ,,Niet omdat me dat rechten zou geven, maar omdat het gemakkelijker zou zijn, mochten we weg moeten of willen. Destijds voelde het alsof we allemaal gedeporteerd zouden worden.’’ Nynke is fotografe van beroep.
Zelf is ze voorstander van een People’s Vote’, een nieuw referendum, waarin opgenomen de keuze om in de EU te blijven. Maar ze is bang dat mocht er zo’n referendum komen, mensen toch weer ‘Leave’ gaan stemmen. ,,De meeste mensen hier zijn niet geïnteresseerd in Brexit. Ze hebben er genoeg van. De EU afkeer zit diep. Dat is het resultaat van jaren en jaren aan leugens.’’
Nynke constateert dat het ‘heel moeilijk’ is om het met Brexit-stemmers over Brexit te hebben. ,,Vooral als de meeste mensen in je omgeving ‘Leave’ hebben gestemd en de onzin die 2,5 jaar geleden tijdens het referendum werd verkondigd, nog steeds geloven. Omdat alles nog min of meer hetzelfde is, denken mensen dat het wel meevalt en dat het wel goed komt.’’
Veel Brexit-stemmers hebben volgens haar de neiging om een tegengeluid gewoon te negeren. ,,Wat ze wel lezen geloven ze gewoon niet. De Britten zijn koppig en het is uiteraard moeilijk om te accepteren en toe te geven dat het niet leuk gaat worden.”
Nynke zegt te begrijpen waarom mensen ‘Leave’ stemden, maar het heeft haar eigen mening niet gewijzigd. ,,Het wordt niet beter door Brexit.’’ Zelf gaat ze gesprekken met ‘Leavers’ over Brexit uit de weg omdat ze zaken niet op de spits wil drijven. ,,Sommige ‘ Leavers’ zijn heel aardig. Maar net als over geld en religie, hebben we het niet over Brexit.”
Hoe de verdeeldheid in de samenleving moet worden opgelost, weet ze niet. Nynke denkt niet dat de deal die Theresa May heeft bereikt met de EU en waarover het parlement in januari gaat stemmen, de verdeeldheid zal opheffen. ,,May weet dat haar deal, een zachte Brexit, zinloos is en dat een harde Brexit een ramp zal zijn.” Nynkes eigen parlementslid Andrew Percy voor Brigg & Goole waar Epworth in ligt, is een Brexiteer.,,Wat bezielt zo’n man? Wat krijgt hij daarvoor?”, vraagt ze zich af.
Van meet af aan is er een spelletje gespeeld, vindt ze.,,Met het referendum in 2016 speelde Cameron een spel over de rug van het land heen. En het is nog steeds een spelletje. De politiek voelt zich niet verantwoordelijk voor het welzijn van het land en voor de burgers. Alsof we niet bestaan.”
En hoe moet het verder?
,,De Britten teren nog steeds op het empire gevoel, maar zouden veel gelukkiger zijn als ze een beetje meededen. Ik heb het anti-EU gevoel en gekonkel nooit gesnapt. Zonder de EU zijn we hier vogelvrij! Zonder de EU is er niets om de regering in toom te houden.”