Na mijn wat langduriger verblijf in Derry/Londonderry ben ik begonnen de Iers-Noord-Ierse grens af te gaan en grensplaatsen te bezoeken. Strabane en Lifford zijn de eerste grensplaatsen na Derry/Londonderry die ik bezoek. Over Strabane in Noord Ierland heb ik al geschreven in verband met mijn korte aanhouding door de politie, de PSNI, toen ik een foto wilde nemen van het gefortificeerde politiebureau in Strabane. De plaats ligt tegen de grens aan.
Ik raak verzeild in een nationalistische wijk met een monument voor de IRA-hongerstakers uit de jaren tachtig van de vorige eeuw die hun hongerstaking met de dood moesten bekopen en die nu als martelaren worden vereerd.’ Join the IRA’, staat er op een muur gekalkt. Het laat geen twijfel waar de sympathie in deze buurt ligt. Op de zijkant van een woning staat een Free Gaza-muurschildering met een grote Palestijnse vlag. De verbondenheid van de nationalistische-katholieke bevolking met de Palestijnen is groot. Ook elders in nationalistisch gebied zie ik Palestijnse vlaggen hangen naast Ierse vlaggen of die van de vier provincies waaruit Ierland bestaat. De katholieke bevolking in Noord-Ierland identificeert zich met het lot van de Palestijnen. In beide gevallen is er een bezetter: hetzij Israel, hetzij Groot Brittannië die het volk afhoudt van het recht op zelfbeschikking.
Lifford is de Ierse plaats die direct grens aan Strabane. Op de rotonde in Lifford zie ik een groot geel bord van de ‘Border communities against Brexit’ waarin gepleit wordt tegen een nieuwe grens in Ierland. ‘Listen to our Voices. Respect our Votes. No EU frontier in Ireland’ staat er. De rivier Foyle is hier grensrivier. Over de rivier loopt een brug. Vroeger was er hier aan weerskanten grenscontrole. Aan de Ierse kant staat nog een bouwvallig pand dat afgeschermd is met bouwhekken en dat op de nominatie staat om gesloopt te worden. Het blijkt het voormalig Ierse douanekantoor te zijn: ‘The Old Customs Hut’.
Een man die voor een garagebedrijf staat, vertelt dat hij de grens nog heeft meegemaakt. ,,Elke keer werd je gecontroleerd. Ook aan de Britse kant. Het ging tamelijk snel, maar als je goederen bij je had, werd de auto onderzocht.’’ Een terugkeer naar een harde grens, ziet hij niet echt zitten. ,,Het is niet fijn als je auto wordt doorzocht.’’ Een meisje dat op de bus staat te wachten vertelt dat veel inwoners uit Lifford naar Strabane gaan om te winkelen. ,,Het is er goedkoper en er zijn meer grote winkels.’’ Maar ook om er naar school te gaan omdat het een stuk dichterbij is dan Letterkenny. En in het weekend gaat ze naar Strabane om er uit te gaan. ,,Sommige plekken – in het noorden van de stad – daar kun je beter niet heen gaan. Het is er nogal ruig, maar dat heb je overal.’’