Het verleden is niet dood en begraven. Zeker in Schotland en Ierland niet. Geschiedenis wordt hier vooral gebruikt om het eigen gelijk te onderstrepen.
In Ierland staat de onafhankelijkheidsstrijd van de Ieren en de vorming van een eigen natie centraal. Bijna alle monumenten die je onderweg tegenkomt, vaak van Ierse vlag voorzien, hebben iets te maken met die vaak tragische onafhankelijkheidsstrijd.
In Noord-Ierland hangt het ervan af welke gemeenschap je bezoekt: katholiek/nationalistisch of protestant/unionistisch. In de katholieke gemeenschap is de onafhankelijkheidsstrijd van de Ieren niet voltooid. Er ontbreken nog zes graafschappen in het noorden van Ierland. In plaats van over Noord-Ierland heeft men het liever over ’the North’ of over ’the six counties’. De Britten en de Unionisten zijn de gebeten hond. Bij de protestanten wordt de geschiedenis gebruikt om te laten zien hoe zij belaagd werden door een vijandige bevolking. Alleen door zich te organiseren en aan te sluiten bij het Verenigd Koninkrijk kan hun eigen veiligheid worden gegarandeerd, in een vijandige omgeving.
En dan in Schotland. Gisteren ben ik ver teruggegaan in de Schotse geschiedenis. Ik heb het monument voor William Wallace bezocht en de plek waar de Battle of Bannockburn plaatsvond. Het gaat hier om gebeurtenissen die zo’n zevenhonderd jaar geleden plaatsvonden, maar voor de gemiddelde Schot nog steeds betekenis hebben. De Schotse geschiedenis zit vol tragiek. Geconfronteerd met een grotere, sterkere buurman waar ze zich tegen moesten strijden. Maar laat ook verdeeldheid bij de Schotten zelf zien. En verraad.
William Wallace – vertolkt door Mel Gibson in de film ‘Braveheart’ – was een Schotse edelman die in opstand kwam tegen de Engelsen. In de Slag bij Stirling (1297) versloegen de Schotten onder leiding van Wallace een Engels leger. William Wallace was de grote held. Een jaar later verloor hij een andere veldslag en vluchtte. Hij werd verraden en belandde in 1305 in Engelse gevangenschap . Hij werd berecht, gevierendeeld en andere onverkwikkelijke zaken.
De Schotten zijn Wallace nooit vergeten. In 1869, bijna 600 jaar later dus, werd er een een monument voor hem opgericht. Een 69 meter hoge toren, the Wallace Monument. Dat monument in Stirling heb ik gisteren dus bezocht.
Daarna ben ik naar Bannockburn gereden. Niet ver van Stirling vandaan. In 1315 werd hier opnieuw gevochten tussen de Engelsen en de Schotten: the Battle of Bannockburn. De Schotten werden geleid door de Schotse koning Robert the Bruce. Hij gaf de Schotten hun ‘finest moment’ door de Engelsen de pan in te hakken.
Bij de plek waar de veldslag plaatsvond is een bezoekerscentrum gebouwd. Ik kreeg er uitleg over de wapenuitrustingen die de soldaten droegen en mocht zelf ook een helm en maliënkolder uitproberen… Heel erg zwaar allemaal en niet echt bevordelijk voor de mobiliteit op het slagveld. Ik moest even denken aan de onverzettelijke ‘black knight’ in een onvergetelijke Monty Pythonsketch.
Hoe dan ook, daarna bezocht ik het daadwerkelijke slagveld en de plek waar Robert the Bruce voor het begin van de strijd zijn banier in de grond plantte en waar nu een enorme vlaggenmast staat met wapperend Schotse vlag.
Robert the Bruce zorgde ervoor dat de Schotten niet werden ingelijfd door de Engelsen en nog steeds kunnen zeggen dat ze niet verslagen zijn. Hij gaf hun trots en zelfbewustzijn en de droom van een onafhankelijk Schotland
En dan hebben we de laatste veldslag die de laatste week plaatsvindt rond Alex Salmond, de voormalige partijleider van de Scottish National Party (SNP). Hij zou ervan worden beschuldigd borst en billen van een vrouwelijke stafmedewerker te hebben betast. Tenminste daar zou het omgaan, maar over de feitelijke toedracht is men hier niet scheutig.
Het gaat om een klacht uit 2013 die wordt onderzocht door de Schotse regering en die heel veel vragen oproept. Zoals wat is er precies gebeurd? Waarom heeft dit vijf jaar geduurd voordat het naar buitenkwam? Wie heeft het naar buiten gebracht? En wat wist Nicola Sturgeon? En wat voor invloed heeft dit op de onafhankelijkheidsstrijd van de Schotten en de positie van de SNP?
Pikant is verder dat Salmond tot 2014 de grote man was binnen de SNP en voorvechter van Schotse onafhankelijkheid.Gaande de verdere onderzoekingen is Alex Salmond uit de SNP gestapt. Tegenwoordig heeft hij bij Russia Today een eigen talkshow waarin hij zich afzet tegen ‘mainstream media’ verhalen: in zijn ogen ‘Fake News’ verhalen, zou je kunnen zeggen. Hij is geen bepaald geen vriend van Westminster….
Ik heb al twee Schotten horen zeggen dat Salmond een integer politicus is en dat het een ‘set up’ is. Misschien met de bedoeling om de onafhankelijkheidsbeweging in de wielen te rijden? Bewijzen worden niet geleverd, maar het geeft weer hoe een deel van de bevolking hier over deze kwestie denkt.
Wordt vervolgd….