BIRMINGHAM – Na de Labourconferentie in Liverpool wil ik ook een dagje in Birmingham doorbrengen waar de Tories hun conferentie houden. Ik ga op woensdag, de allerlaatste dag dat de Conservatieven in het ICC in Birmingham bijeen zijn. Ik heb een camping gevonden in Coleshill, net buiten Birmingham. Van daaruit reis ik met de trein naar Birmingham Grand Central. De trein is afgeladen. Ik voel me als een walnoot in te vol walnotennetje of als het spreekwoordelijke sardientje in een blikje. De uitpuilende trein is gevuld met reizigers die volledig opgaan in hun mobiel of die wezenloos met een naar binnen gekeerde blik naar buiten staren. De trein slakt van Coleshill naar Birmingham Grand Central. Het is een verademing daar eindelijk aan te komen, uit te kunnen stappen en de vrijheid buiten de beklemming van de overvolle trein te ervaren. Ik moet wel oppassen bij het uitstappen. ‘Mind the gap’ staat er over het hele perron geschreven.
door John Spijkerman
Het ICC conferentiecentrum is niet zover verwijderd van het treinstation. De omgeving rond het conferentiecentrum is een grote bouwput. Het gebied rondom het conferentiecentrum is afgezet met bouwhekken. Om toch nog te zorgen voor een beetje partijkleur, zijn er blauwe doorzichtige nylon doeken aan de bouwhekken bevestigd met daarop gedrukt de tekst ‘Conservatives’ ‘#CPC2018’ en de vlag van het Verenigd Koninkrijk.
De veiligheidseisen in Birmingham zijn gigantisch. Van te voren heb ik geïnformeerd naar een registratiekaart, waarmee ik zogenaamde ‘fringebijeenkomsten’ zou kunnen bijwonen, maar de kans dat ik die kaart op tijd zou krijgen, is niet groot. Daarom beperk ik mezelf tot het randgebeuren bij de conferentie. De protestgroepen rond het conferentiecentrum die proberen de aandacht te krijgen van de conferentiedeelnemers, maar ook van de pers.
Ik kan nog niet echt wennen aan het vertoon van automatische machinegeweren op straat. Er loopt hier een klein leger rond aan politieagenten. In het zwart, met petten op en machinegeweren voor de borst. Toegangswegen zijn geblokkeerd met wegversperringen. Daarnaast zijn er ook veel agenten met alleen maar gele jasjes aan, die de ‘ouderwetse’ Bobby-uitstraling hebben. Stuk voor stuk zijn ze allemaal erg toegankelijk en doen niet moeilijk als ik vraag of ik foto’s van ze mag maken. Ik praat met een agent die vertelt dat hij al vijf dagen achtereen diensten draait van 14 uur. Gelukkig heeft hij straks vier dagen vrij. Hij vertelt me dat er wel dertig van die zwaarbewapende politieagenten rondlopen en dat er ook nog minimaal acht sluipschutters liggen op de omringende hoge gebouwen. ,,En we hebben ook nog een drone.’’ Ik heb het gevoel dat ik vandaag op veel beveiligingscamera’s te zien ben geweest en dat men zich afvroeg wie toch die man is met dat Schotse petje en die zwarte rugzak.
Ik ontmoet enkele oude bekenden, zoals Steven Bray, Mr.StopBrexit, die met zijn gevolg al vijf dagen bij een van de ingangen van het conferentiecentrum staat. ‘Bullocks to Brexit’ staat er op de gele stickers die Steve en zijn vrienden uitdelen of met groot enthousiasme plakken bij het logo van de Conservatieve partij. De meeste mensen lopen gewoon door, maar er zijn er die stickers in ontvangst nemen, soms meerdere, maar er zijn ook mensen die de anti-Brexit activisten uitschelden voor ‘Landverraders’ of voor ‘Tuig’.
Sowieso is de mate waarin het land verdeeld is, ongekend. Dat wordt ook duidelijk als ik de UKIP-aanhangers bezoek die bij een andere ingang staan. Enige humor kan ze niet ontzegd worden. Er loopt iemand bij die zich heeft verkleed als Winston Churchill en die het Victory-teken maakt daarmee bevestigend dat Brexit een oorlog is die wordt uitgevochten. De Ukippers zijn er vooral om de Tory-gedelegeerden eraan te herinneren dat Brexit ook echt Brexit is. Veel vertrouwen in Theresa May is er niet. Een van de Ukippers loopt rond met een megafoon en scandeert. ‘Dat Brexit verraden wordt en dat Mrs. May een Arsenalsupporter is.’ Als ik om uitleg vraag zegt hij. ,,Arsenal staat bekend als The Gunners en Mrs. May zegt altijd I’m gunna do this and I’m gunna do that’’. Veel vertrouwen dat ze de Brexit aflevert, waarvoor volgens de man gestemd is, heeft hij niet.
Ik praat met een aantal Ukippers, waaronder Peter Levis, secretaris van de Burton upon Trent afdeling. Hij vertelt blij te zijn met de uitslag van het referendum uit 2016, maar niet blij te zijn dat Brexit nog niet heeft plaatsgevonden. ,,Toen we het referendum wonnen, hadden we meteen uit de EU moeten stappen. We hebben geen onderhandelingen nodig. Nu betalen we 55 miljoen Pond per dag aan de EU, wat eigenlijk een dode, ondemocratische dictatuur is. De EU is corrupt, wordt niet gecontroleerd en is niet in het belang van ons land. Maar onze regeringsleiders zijn niet sterk genoeg om uit de EU te stappen. We willen geen deal sluiten en we willen geen geld betalen en er is geen probleem met de Ierse grens.’’
Er is helemaal niets goeds aan de EU. ,,Er vissen mensen in onze wateren die die vis daarna weer aan ons verkopen. 85 tot 90 procent van onze handel is intern. We kopen 60 procent meer producten uit EU-landen dan dat we verkopen. Het is belachelijk dat we een afkoopsom van 40 miljard euro moeten betalen. Ze zijn ons geld schuldig. Wij hebben geld gegeven waarmee de infrastructuur in Europa is gebouwd, waarmee wegen en bruggen zijn gebouwd in de arme landen in Europa. We willen eruit.’’
Levis gaat nog even door. ,,Ken je de uitdrukking ‘to boil a frog’. Dat is er gebeurd met de EU. Als je een kikker wil koken en het water is te heet, springt ie eruit. Maar als je hem eerst in koud water doet en dat langzaam opwarmt, merkt ie niks. Dat hebben ze ook gedaan met de EU. In 1973 begon het als een economische samenwerking, maar het is een federale staat geworden, net als Hitler. Maar dat het op federalisering zou uitdraaien, wisten ze al vanaf het begin.’’ Op een een poster heeft hij een webadres opgeschreven waarop een document staat geschreven in het begin van de jaren zeventig. ,,Daarin werd al gewaarschuwd wat er zou gaan gebeuren. ,,Onze boodschap aan het publiek en aan de gedelegeerden is dat al in 1972 bekend was dat de Europese economische samenwerking zou uitdraaien op een federaal Europa.’’ Dat er nu meer mensen Remain zou stemmen, klopt niet volgens Levis. ,,De mensen zijn boos. Alleen de pers suggereert dat het anders is.’ De toekomst voor UKIP ziet er volgens Levis goed uit. ,,We hebben er de laatste twee maanden 2500 tot 3000 leden bijgekregen. Het gaat beter. Nigel Farage, de oude partijleider, heeft ons laten zitten. Hij zegt dat we Brexit volgens de manier van de Tories moeten doen, maar daar zijn we het niet mee eens.’’
Voor wat tegenwicht ga ik nog even langs bij het anti-Brexitkamp aan de andere kant. Mr Stop Brexit is druk in de weer met een megafoon. Hij staat bij het toegangspoortje tot het conferentiecentrum en gaat op zijn tenen staan als hij met keiharde bulderstem schreeuwt dat het nog niet te laat is om Brexit te stoppen. Een wakeup call voor de gedelegeerden die binnen luisteren naar de slottoespraak van Theresa May, onbereikbaar voor ons gewone stervelingen, op nog geen 200 meter afstand.
Ik spreek met Judith King (60) uit Walsall, 15 kilometer ten noorden van Birmingham. Ze is erg druk met de strijd tegen Brexit. Judith ziet een langzame verandering in de stemming in de samenleving. ,,Sommige mensen hebben hun mening veranderd. Maar veel meer mensen hebben het gevoel dat Brexit niet goed gaat. Ik wil een ‘People’s Vote’. Ik hoopte dat het parlement het besluit zou nemen te stoppen met Brexit, maar ik denk dat dat niet meer ‘acceptable’ is. De enige manier uit deze ellende is een People’s Vote. Er staan petities op het internet voor een ‘Final say’ gesteund door bijna
een miljoen mensen.’’ Er wordt gesuggereerd dat de EU uitstel wil geven voor het organiseren van een People’s Vote.
De verdeeldheid in het land is enorm. Je hebt twee gescheiden werelden en er is geen communicatie tussen beiden. De Daily Mail noemde ons’ verraders en sabotteurs’.’’ Judith King is ook bezorgd over de democratie die zij bedreigd ziet door Brexit. Ministers krijgen verregaande bevoegdheden om noodmaatregelen te nemen, zonder tussenkomst van het parlement. ,,We zijn bezorgd over onze rechten. We verliezen het recht om te reizen, studeren, arbeidsrechten, consumentenerachten, mensenrechten.’’ Ze ziet het gevaar dat er straks een economie ontstaat met vooral lage belastingen en weinig regels. Wat gaat er dan met de toekomst van de dure gezondheidszorg gebeuren? ,,Sinds het referendum voel ik met niet langer Brits, dat ik hier niet meer hoor. De intolerantie, het racisme en de vreemdelingenhaat is groot. We weten waar nationalisme en vreemdelingenhaat toe leidt. Waarom zijn we weer nationalistisch en haten we vreemdelingen? Ik zie ook dat de EU niet volmaakt is, maar het biedt een democratische structuur om de volkeren in Europa met elkaar te laten overleggen en handel te drijven, zodat ze geen oorlog met elkaar maken…’’
De ochtend is voorbij gevlogen met intensieve, boeiende, soms vreemde gesprekken met veel verschillende mensen. Ik drink een kop koffie in het restaurant bij de prachtige bibliotheek van Birmingham. Een indrukwekkend gebouw met lange roltrappen, veel studieplekken. Alleen zijn de boeken steeds meer naar de periferie verdreven.
Mind the Gap. Niet alleen tussen de trein en het perron gaapt er een kloof. Die kloof loopt dwarsdoor de Britse samenleving, door gemeenschapen en door families Wie gaat die tegenstellingen overbruggen? Ik zie twee politieagenten met machinegeweren in mijn richting komen. Ze nemen plaats aan het tafeltje direct achter het mijne. Een klaagt er over last aan zijn rug. Ik draai me om en vraag hem wat zo’n machinegeweer nou weegt. Zo’n 20 kilo, hoor ik. En ze hebben er net acht dagen opzitten met diensten van 15 uur. Als ik opmerk en informeer hoe fit en alert je nog bent als er na een dienst van 14 uur wat gebeurt, zegt hij met een glimlach dat hij op die vraag geen antwoord mag geven.
