Wandelen van ‘de duisternis naar het licht’ in Derry – ‘It’s okay, not to be okay’

DERRY/LONDONDERRY – Opstaan om half vier ’s morgens om al wandelend de opkomende zon te zien die de duisternis boven Foyle Bridge laat verdwijnen. Deze symboliek kenmerkt de ‘Darkness into Light’ wandeling die zaterdagmorgen wordt gehouden in Derry. De wandeling wordt voor de derde keer georganiseerd en vraagt aandacht voor zelfmoord en depressie. Wat zelfmoord betreft spant Noord-Ierland binnen het Verenigd Koninkrijk de kroon. Er zijn hier significant meer zelfmoorden dan elders.

door John Spijkerman

Het aantal geregistreerde zelfmoorden in Derry en Strabane lag in 2016 op 24. In Noord-Ierland als geheel plegen jaarlijks zo’n 300 mensen zelfmoord. Om meer aandacht te vragen voor het onderwerp en ook om geld in te zamelen wordt zaterdagmorgen in alle vroegte de 5 kilometer lange ‘Darkness into Light’ wandeling georganiseerd. Naar schatting zo’n 700 mensen lopen mee langs de rivier Foyle en over twee bruggen, waaronder de Peace Bridge, om uiteindelijk weer bij het vertrekpunt bij de Sainsbury’s supermarkt uit te komen.

De meeste wandelaars hebben op de een of andere manier te maken gehad met zelfmoord in hun directe omgeving. Rebeca (20): ,,Een aantal mensen die ik kende, heeft zelfmoord gepleegd. Een aantal heeft het geprobeerd. Ik wil mensen ervan doordringen dat er altijd hoop is dat het beter wordt.’’ Rebecca laat zich ook sponsoren om geld op te halen voor Pieta House, een organisatie die zich inzet voor jongeren met depressie en/of zelfmoordgedachten. ,,Onze boodschap vandaag is ‘Wake up’. Er is altijd hoop dat het beter wordt.’’

Okay

Vóór mij loopt een groep meiden met sweatshirts met achterop het getal 18. Het verwijst naar hun jaarklas en naar de leeftijd van een klasgenote op St. Mary’s College in Derry die afgelopen maand zelfmoord pleegde. Twintig leerlingen en onderwijzend personeel van de meisjesschool lopen vanochtend mee. Eva (18): ,,We zijn klasgenoten van Carry. We willen mensen bewust maken. Veel jongeren voelen zich gedeprimeerd.’’

Steven Kuen is vice principle van St. Mary’s: ,,Onze school heeft recent een leerlinge verloren en we lopen mee ter nagedachtenis aan haar. Er zijn allerlei factoren die een rol spelen: persoonlijke, sociale, emotionele. Ik weet niet wat het zwaarst weegt. Door er over te praten haal je het stigma weg rond zelfmoord en geestelijke gezondheid. ‘It’s okay, not to be okay’. Het is geen schande hulp te zoeken.

Het onderwijs heeft volgens Steven de taak om leerlingen te leren hoe ze het leven kunnen waarderen als het niet gaat zoals je wilt. ,,In Derry is zoveel talent en zijn er zo veel mogelijkheden en tegelijkertijd is zoveel armoede, te weinig banen, en heb je de geschiedenis van The Troubles. Mensen die met zelfmoord te maken hebben gehad, zeggen dat er onvoldoende hulp is.’’

Mediastorm

Eunan Murphy loopt vooral mee om zijn vriendin Roisin te steunen die samen met collega’s meeloopt. ,,Maar ik heb ook een 29-jarige nicht die vijf jaar geleden zelfmoord pleegde.’’ Eunan wijst op een tegenstrijdigheid in het karakter van veel Ieren en ook van inwoners in Derry. ,,Ieren hebben de uitstraling dat ze aardig zijn en dat je met ze kunt lachen, maar er zit ook een diepere laag onder. Als ze problemen krijgen met financiën, hun relatie, hun werk, hebben Ierse jongeren niet de ‘coping skills’ daar mee om te gaan.’’

,,Wandelen vandaag is goed’’, vindt Eunan, ,,maar de autoriteiten moeten er meer aandacht aan besteden. En er moet meer een mediastorm ontketend worden rond geestelijke gezondheid. Als je een been breekt, is het duidelijk wat er aan de hand is, bij geestelijke gezondheid zie je aan de buitenkant niks. Mensen die mentale problemen hebben, zijn bang om er over te praten, vooral mannen. Ze kunnen er niet over praten. En er over praten is goed.’’

Troost

Idelle O’Donnell zit in  de organisatie van ‘Darkness into Light. ,,Elke week sterven er tien mensen in Ierland – in het noorden en zuiden – als gevolg van zelfmoord. Dit is de derde keer dat we ‘Darkness into Light’ hier in Derry organiseren. De eerste keer waren er 250 deelnemers, de tweede keer waren het er 500 en nu zo’n 700. Ik heb zelf twee familieleden verloren door zelfmoord. Zeven jaar geleden verloor ik een 18-jarige neef. Het was een shock. Ik zie de mars als een manier om anderen te kunnen helpen  Ik voel me er beter door. Er lopen veel mensen mee die iemand verloren hebben. We kunnen elkaar troost geven.’’ Door een dergelijke evenement te organiseren wordt het ook makkelijker voor veel mensen om er over te praten, denkt Idelle.

Na een klein uur is de wandeling voorbij en is er koffie of thee met een doughnut in het restaurant bij de Sainsbury’s. Met gele waxinelichtjes is buiten op de grond het woord HOPE gevormd. Mensen kunnen napraten, samen op de foto of een wens, groet of overpeinzing opschrijven aan iemand die ze zijn kwijtgeraakt door zelfmoord.

Boven Foyle Bridge komt om half zes de zon op en verdwijnt de duisternis:  ‘Darkness doesn’t last forever’. Een stralend en hoopvol begin van een nieuwe dag, maar wel met de blik gericht op een plek waar veel mensen vanaf springen in een poging hun leven te beëindigen…

«